OEROL 2012 | De wind voert het woord

Lieve Collega's,
Vorige week ben ik teruggekomen van Oerol. Ik heb jullie geduld flink op de proef gesteld. Mijn belofte over mijn Oerol-belevingen te twitteren kon ik helaas niet nakomen vanwege het feit bijna nooit netwerk te hebben op Terschelling. Toen ik zaterdagnacht thuis kwam zat mijn hoofd vol met rondspinnende Oerol-herinneringen. Ze suisden door mijn hoofd en waren ongrijpbaar voor mijn typgrage vingers. Nu, het is inmiddels een aantal dagen verder, lijken mijn herinneringen samen met de wind te zijn gaan liggen en kan ik jullie eindelijk verslag doen van de geweldige voorstellingen die ik dit Oerol heb mogen aanschouwen.

De wind voert het woord

Het thema van Oerol 2012: De wind voert het woord. De natuur leek het hier volstrekt mee eens te zijn en liet de wind brullen dat het een lieve lust was. Een gratis performance van moeder natuur die op twee dagen na, de gehele week aanhield.
In de voorstellingen, zowel de betaalde als de vrij te bezoeken stukken, lag de nadruk vaak op 'het woord'. Maar ook de muzikale communicatie liet zich gelden. Omdat veel van de betaalde voorstellingen die ik had geboekt pas 's avonds speelden, heb ik dit jaar de dagen gebruikt om naar optredens van bands te luisteren en de zogeheten 'Expedities'  te bezoeken.
Het resultaat was een hoofd vol indrukken en een moe gefietst lijf.
En nu is het een kwestie van ventileren, foto's selecteren, video-opnames downloaden en heel veel nagenieten om de heimwee de kop in te drukken.
Dit blog is het eerste resultaat hiervan, dat het jullie maar mag inspireren en vooral enthousiasmeren!

Meneer Ibrahim en de bloemen van de Koran | Theatergroep de Nieuw Amsterdam
Toen ik elf was heb ik mijn varken kapotgeslagen en ben ik naar de hoeren gegaan’ begint het verhaal. De joodse jongen Mozes, later Momo, afkorting van Mohammed, groeit op in de rue Bleue in Parijs. Zijn vader, een werkloze advocaat, zit depressief thuis en zijn moeder is na zijn geboorte verdwenen. Momo zorgt voor zijn vader en doet dagelijks boodschappen bij Meneer Ibrahim, de Arabische kruidenier. Langzaam bloeit er een vriendschap tussen meneer Ibrahim en de jongen. Meneer Ibrahim leert Momo over het leven, geluk, de Koran en het geheime wapen: ‘Paf, een glimlach’. Samen gaan ze op reis naar het land van de Vruchtbare Maansikkel.

Naar het boek van Eric-Emmanuel Schmitt, vertaald door Eef Gratama. Spel: Sabri Saad El Hamus, Gable Roelofsen en Saar Vandenberghe;  Muziek: Matthijs Vos; Vormgeving: Tom Schenk.  In de oorspronkelijke versie in de regie van Erik Vos met spel van Tim Linde, op Oerol een eigen adaptatie van Theatergroep De Nieuw Amsterdam.

Het eerste stuk na aankomst ; wat een heerlijk begin op naar mijn mening de leukste theaterlocatie op Terschelling: Zandafgraving Oost. Al eerder zag ik hier twee fantastische stukken die net als Meneer Ibrahim toegankelijk waren voor zowel jong als ouder publiek.
Ondanks, of misschien wel dankzij het merkbaar was dat het stuk nog in de kinderschoenen staar en er af en toe wat wordt gehakkeld met de tekst, is het een ontroerend spel tussen de zeer geloofwaardige puber Momo en de wijze kruidenier meneer Ibrahim. En niet te vergeten de vrouwelijke actrice die meerdere rollen uitzonderlijk overtuigend weet te brengen.
Meneer Ibrahim en Momo vertellen hun gezamenlijke avontuur aan de hand van een aantal belevingen die ze samen doormaken. Momo groeit voor mijn ogen op van een onzekere jongen naar een jongeman die iets van het leven geleerd lijkt te hebben. Ik heb het hele stuk een glimlach op mijn gezicht en moet tegelijkertijd af en toe iets wegslikken.
Na het stuk moet ik me inhouden 'Momo' niet even te gaan knuffelen...


Contre Nature | Tricyclique Dol (Fr)
Een landschap waarin alles op het eerste gezicht normaal zal lijken. Maar toch... Tricycle Dol nodigt je uit je zintuigen op scherp te stellen en buiten je alledaagse waarneming te denken. Het hele landschap wordt een boordsel waarin je uitgedaagd wordt op zoek te gaan naar het bizarre, het ongezond en het onverwachte. wat ligt er verscholen achter schijnbaar normale natuurelementen?
Zoek de fouten, onderscheid het natuurlijke van het artificiële en de realiteit van wanbeeld.  Terwijl je je door het landschap begeeft op zoek naar aanwijzingen, verhoog je automatisch je aandacht en observatievermogen. Is zien nog steeds geloven? Na Contre Nature zouden we daar wel eens een stuk minder zeker van kunnen zijn.


Regie, set-design, set-ontwerp ben Farey, Laurent Mesnier; Electronica Nfelec; Grafisch ontwerp Fred Fivaz; Kostuumontwerp Nadia Genez; Set-ontwerp Guillaume de Braudreuil, Christian Geschvindermann, Marc van Vliet, Pé Okx; Productie Caroline Vergon; Coproductie Le Citron Jaune, Port Saint Louis du Rhône / Le Parapluie, Aurillac / L'Entresort de Furies, Châlons-en-Champagnes / CCRde l'Abbaye de Noirlac / Culture Commune, Loos en Gohelle / Animakt, Saulx les Chartreux / Pronomade(s) en Haute-Garonne.

Achteraf gezien heeft Contre Nature enorme invloed gehad op hoe ik de rest van de week het eiland heb beleefd buiten de voorstellingen om. Tijdens de wandeling, waarvan niet helemaal duidelijk is of je hem nou individueel moest lopen of niet, wordt je al dan niet subtiel gewezen op verschillende natuurlijke objecten op je pad. Of zijn ze nou niet natuurlijk? Wat hoort nou wel en wat hoort nu niet bij het kunstmatige bos. De narcissen die ombeurten in en uit de grond bewegen zijn duidelijk niet 'natuurlijk'  maar de paarse distels in het stukje bos waar een zacht pianomuziekje mijn voetstappen op de drassige grond doet vertragen, lijken ook wel bovennatuurlijk. Gezeten op een stoel, volledig 'ZEN' uitkijkend over de duinen, schrik ik mij het apenzuur wanneer er ineens een opgezet konijn boven een struik uitzwaait. De grasmatten die op de stammen van een aantal naaldbomen zijn bevestigd, doen in eerste instantie niet vreemd aan tot ik besef dat dit natuurlijk uitziend stukje bos 'natuurlijk' helemaal niet mogelijk is.
Ook na de wandeling blijf ik met een zweem van wantrouwige alertheid door het mij, naar ik dacht, bekende duinlandschap fietsen. Angstvallig uitkijkend naar rondzwevende konijnen, zoevende struiken, overvliegende badeendjes en swingende strandpalen. Door mijn concentratie vallen ineens de vele kleuren in het landschap mij op; ook de geluiden lijken sterker aanwezig. Is het een geluidsinstallatie of hoor ik echte vogels? En is dat de wind die mij haar woorden toefluistert?

Salomé | Noord Nederlands Toneel i.s.m. Project Wildeman
Precies honderdtwintig jaar nadat Oscar Wilde zijn beroemde toneelstuk Salomé voltooide, brengt NNT in samenwerking met Project Wildeman het stuk in heel eigen versie weer tot leven.
In dit beroemde verhaal ondervindt Johannes de Doper wat je als man te wachten staat als je niet ingaat op de avances van een vrouw. Hij wordt gevangen genomen omdat hij zich niet heeft laten verleiden door Herodias, de vrouw van Koning Herodes, en haar dochter Salomé. Als Salomé moet dansen op het grote feest voor haar stiefvader Herodes mag ze als tegenprestatie alles kiezen wat ze wil...
Regisseuse Julie van en Berghe neemt je mee tot in het hoofd van Johannes de Doper. Voor het festival wordt Salomé op locatie bewerkt tot een bijzondere cross-over-voorstelling vol muziek, dans, rythm & poetry.


Spel Maartje van de Wetering, Wil van der Meer, Marlou Gorter, Sam Louwyck, Sarah van der Meere; Spel en muziek Project Wildeman: Robin Block, Sven Hamerpagt, Milan Mes, Maarten Vinkenoog. Tekst Oscar Wilde. Vertaling en dramaturgie Jona Hoek; Concept en regie Julie van den Berghe; Vormgeving André Joosten; Productie Hans Jansen, Antsje van der Zee. Voorstellingstechniek Joshua Lagerwerf (licht), Peter Zwart (geluid); Uitvoering kostuums Helga Richter, Naomi Landman.


Als groot fan van het NNT zie ik enorm uit naar deze voorstellingen en zijn mijn verwachtingen hoog. Een dag voor dat ik Salomé zal gaan zien, vertelt een mevrouw mij dat ze de voorstelling maar 'zo-zo'  heeft gevonden. Na het zien van het stuk kan ik deze opmerking geenszins begrijpen. De productie is er een van het kaliber fantastisch maar heftig. Of je vindt het verschrikkelijk en kan niet blijven kijken óf je laat je meeslepen en 'geniet' met volle teugen. Het 'zo-zo' vinden is gewoonweg niet mogelijk!
Tijdens een staand begin tussen de loodsen op het industrieterrein, wordt het publiek voorgesteld aan de ietwat excentrieke en op seks beluste koninklijke familie. De Koningin vraagt de aandacht van haar tweede man. Maar zijn ogen zijn gericht op haar dochter Salomé. Wie op haar beurt verlangt naar de illustere Jokaänan wiens mond ze zal kussen. Vanaf begin af aan is ook de maan aanwezig; zij kijkt toe zonder een woord te spreken. Jokaänan, oftewel Johannes de Doper, wordt gevangen genomen omdat hij zich niet laat verleiden.
Nu wordt het publiek meegetroond naar 'Het hoofd van Jokaänan', een podium dat bestaat uit een uitgestrekt weiland en een sloot, aan drie zijden omringd door de tribune. Hier ontvouwt zich de rest van het verhaal waarin men leert over hoe bitter de liefde kan zijn en hoe wanhopig die gene die onbeantwoord lief heeft.
De heftige maar prachtige muziek, het afnemende licht en de trotse maar kwetsbare naaktheid van de acteurs blazen mij omver als een wervelwind. En dan dat moment van stilte; waarin de maan haar witte ballon laat gaan en het laatste restje levenskracht uit een ieder doet vervliegen. Einde verhaal...

De drie monniken | Theater Artemis en Veenfabriek
Monnik A: Wat wilt u gaan doen, daarbuiten? De wereld verbeteren?
Monnik B: Ik wil mijn leven weer opnemen.
Monnik A: Uw leven weer opnemen? Wiens leven hebt u hier dan dertig jaar geleid?


Drie monniken hebben altijd geleefd in afzondering, gebeden en gezwegen. Dagen van dezelfde handelingen, een plechtige routine. Nu moeten ze weg uit het klooster, maar door hevige sneeuwval zijn ze ingesneeuwd. Zouden ze wel worden opgehaald? Wat gaan zij daarbuiten nog doen? De verdieping en de sereniteit waarvoor de monniken staan, lijken in zeer weinig op de drukte-wereld die ons omgeeft. Voor regisseur Floor Huygen dringt de tijd om haar fascinatie voor het monnikenleven te delen en om te zetten in muziektheater. Bernard Dewulf verdiepte zich voor de tekst in het zwijgende leven van katuizermonniken, maar in de kernbleef hij dicht bij zichzelf en bij de spelers Paul Koek, Bert Luppes en Titus Muizelaar. Waardig en met lef brengen zij een ode aan een levenskunst en aan de laatste stilte. 

Een voorstelling van theater Artemis en Veenfabriek (Coproducent). Tekst Bernard Dewulf; Regie Floor Huygen; Spel Paul Koek, Bert Luppes, Titus Muizelaar; scenografie Michiel van Cauwelaert; Kostuums Dorien de Jonge.

Deze voorstelling start om 22.30 uur in een schemerig stuk weide grenzend aan het bos. De monniken lopen in en om hun 'klooster' en laten voor geruime tijd het publiek ervaren hoe het er in hun leven al jaren aan toe gaat; zwijgen, bidden, deeg kneden, de klokken luiden en de rozenkrans bidden. Ik vind het een intrigerend begin maar zie dat steeds meer mensen om mij heen zich enigszins beginnen te vervelen. Sommigen zitten zelfs te knikkebollen en ook ik merk dat ik dit niet heel lang vol ga houden. "Dit zal toch niet nog een uur zo doorgaan, toch?" hoor ik naast me.
Een voelbare zucht van verlichting gaat op als de blinde monnik zijn zwijgplicht opheft en zich tot de ander richt met de woorden "Zullen wij spreken nu?". Vanaf dat moment wordt de dialoog nog enkele keren onderbroken door stilte maar ook de monniken schijnen plezier te krijgen in de conversatie. Er worden zelfs moppen getapt en de wijn begint naar mate het stuk vordert, rijker te vloeien.
Twee van de drie monniken leren elkaar beter kennen. De derde houdt zich liever bezig met de muziek die uit zijn klokken komt en dirigeert bij het zingen van de Vespers dat de vonken er vanaf vliegen.
Het moment van afscheid nemen nadert. Wie vertrekt en wie blijft? En wat zal de toekomst hen brengen? Juist door de bijna ondraagbare stilte en sleur aan het begin van het stuk is nu de onzekerheid en spanning van de monniken niet alleen voelbaar maar ook te begrijpen. Zijn zij nog in staat buiten dit klooster een leven te leiden en de stilte te missen?

Vrienden van Oerol

Tot zover een verslag van een aantal (!) voorstellingen die ik heb gezien. Misschien over twee weken meer? Ben je nu al enthousiast? Bezoek www.oerol.nl dan eens. Wanneer je eerste keuze in de kaartverkoop wil hebben en dit geweldige festival wil steunen; word dan Vriend van Oerol!! Lees hier meer:

Dan alsnog maar een
Oerol-groet,

Collega R.

*Alle grijze schuin-gedrukte teksten zijn overgenomen uit Oerol programmaboekje 2012.